سوفل قلبی یا صداهای غیرمعمول قلب چیست؟
سوفل قلب (Heart murmur) به صداهای غیرمعمول قلب گفته میشود که در اثر گردش متلاطم خون در بدن ایجاد میشود. سوفل قلب معمولاً نتیجهٔ تنگ شدن یا نشت داشتن دریچههای قلب یا وجود گذرگاههای غیرعادی در نزدیکی قلب است که خون در آنها جریان یافته باشد.
انواع سوفل قلبی یا صداهای غیرمعمول قلب
سوفل در نتیجه افزایش جریان خون عبوری از یک دریچه طبیعی یا جریان معمول خون از یک دریچه یا ساختمان غیرطبیعی روی میدهد لذا به دو گروه پاتولوژیک (ناشی از بیماری) و غیرپاتولوژیک تقسیم میشوند.
سوفلهای بی گناه (innocent) سوفلهای سیستولیک آرام و کوتاهی هستند که با ناهنجاریهای قلبی عروقی همراه نیستند. این سوفلها ناشی از عبور جریان خون از دریچههای طبیعی آئورت و ریوی هستند و اغلب در بچهها و نوجوانان قابل سمع اند و چندان اهمیت بالینی ندارد که در این حالت به آنها سوفلهای بیگناه گفته میشود.
سوفلهایی که در نتیجه افزایش جریان خون (مثلاً در حاملگی، کم خونی، تب، تیروتوکسیکوز و ورزش) پدیدار میشوند سوفلهای فیزیولوژیک یا عملکردی نامیده میشوند چون در نتیجه تغییرات فیزیولوژیک ایجاد میشوند.
سوفلهای پاتولوژیک
سوفلهای پاتولوژیک اصولاً بر اثر تنگی دریچهها یا نارسایی آنها بروز میکنند. سوفلهای دیاستولیک هرگز بی گناه یا فیزیولوژیک نیستند و وجود آن میتواند نشانهٔ سوءکارکرد یا بیماری باشد مانند سوفل دیاستولیک نارسایی دریچه آئورت. البته این صدا گاه در اثر ارتعاش و آشوب پدید میآید. یافتههای غیرطبیعی در صداهای قلب شایعترین علت ارجاع به متخصص قلب کودکان است. بعضی سوفلها هم در دیاستول سمع میشوند و هم در سیستل مانند سوفل ناشی ازمجرای شریانی باز.
آیا سوفل قلب یک مشکل جدی است؟
سمع یک سوفل قلبی، نشانگر یک مشکل جدی برای فردی است که مراقبت اولیه بهداشتی را انجام میدهد. برخی ازسوفلها خوش خیم هستند اما مابقی شرایطی را نشان میدهند که اگر درمان نشود، میتواند منجر به آسیب دائمی و ناتوانی گردد.
از نظر پاتوژنز، یک سوفل بر اثر توربولانس جریان خون که باعث لرزش ساختمانهای قلبی ( و اغلب دریچههای قلبی) میشود، به وجود میآید. سوفلهای قلبی را میتوان به انواع زیر تقسیم کرد:
- سوفلهای سیستولیک که مابین صدای اول و دوم قلبی به وجود میآید
- سوفلهای دیاستولیک که مابین صدای دوم و اول قلبی به وجود میآیند
- سوفلهای مداوم که در طول سیستول و دیاستول ادامه دارند.
تظاهرات بالینی (سوفل قلبی یا صداهای غیرمعمول قلب):
بیشتر سوفلها، در طی یک معاینه فیزیکی روتین در بیماران بدون علامت کشف میشوند. بعضی اوقات بیمار ناهنجاریهایی در رادیوگرافیهای سینه یا ECG دارد که منجر به سمع قلب و تشخیص سوفل میگردد. مثلا بزرگی دهلیز چپ که بر اثر تنگی یا رگورژیتاسیون میترال به وجود میآید. بیمارانی که با علایم نشانگر برخی انواع بیماری دریچهای ( مثلا تنگی نفس فعالیتی، آنژین و سنکوپ) خود را نشان میدهند و در سمع قلبی نیز دارای سوفل هستند، نیازمند ارزیابی سریع میباشند.
علل سوفل قلبی
- سیستولیک: به علت افزایش جریان خون یا ساختمان غیر طبیعی به وجود میآید.
افزایش جریان خون در موارد زیر دیده میشود: آنمی، تیروتوکسیکوز، سپسیس، نارسایی کلیوی و فیستول شریانی وریدی.
ناهنجاری ساختمانی شامل موارد زیر است: تنگی (آئورتی یا ریوی)، رگورژیتاسیون ( میترال یاتری کوسپید)، MVT ، کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک، ASD ، VSD
- دیاستولیک: تنگی ( میترال باتری کوسپید) و رگورژیتاسیون ( آئورتی یا ریوی)
- مداوم : PAD ، کوارکتاسیون آئورت و فیستول شریانی – وریدی
تشخیص سوفل قلبی یا صداهای غیرمعمول قلب
هدف ما افتراق بین شرایط خوش خیم و شرایطی است که نیازمند درمان اختصاصی جهت پسش گیری از عوارض و علایم میباشد.
الف) تاریخچه: بر روی موارد زیر متمرکز است:
- علایم نشانگر بیماری قلبی مثلا آنژین کوتاه شدن تنفس عدم تحمل ورزش و سنکوپ
- سابقه طبی قبلی از شرایطی که میتوانند بر روی قلب تاثیر بگذارند مثلا تب روماتیسمی و به کار بردن داروهای داخل وریدی و نیز شرایطی که میتوانند جریان خون را زیاد کنند مثلا آنمی هیپرتیروئیدی نارسایی کلیوی و فیستول شریانی – وریدی
ب) معاینه فیزیکی: باید شامل یک معاینه قلبی کامل باشد.
1) تقسیم بندی سوفل به یکی از انواع سیستولی دیاستولی و مداوم جهت باریک کردن تشخیص افتراقی.
2) استفاده از موارد زیر جهت رسیدن بیک تشخیص اختصاصی.
تنگی آئورت:
- سرعت افزایش نبض شریان کاروتید آهسته است.
- سوفل در انتها یا وسط سیستول به پیک میرسد.
- شدن S2 کم شده است.
رگورژیتاسیون آئورت:
- یک سوفل کاهش یابنده (decrescendo) بر روی ناحیه آئورتی وجود دارد.
- سوفل به بهترین نحو در حالت نشسته خم شده به جلو و حبس نفس پس از یک باز دم کامل سمع میشود.
تنگی میترال:
- صدای باز شدن دریچه میترال (opening snap) که اغلب پس از آن یک سوفل زیر و نازک وجود دارد.
- سوفل به بهترین وجهی با قرار دادن بل گوشی بر روی آپکس شنیده میشود.
رگورژیتاسیون میترال:
- سوفل در ناحیه میترال ( یعنی آپکس) و لبه چپ استرنوم سمع میشود.
- زمانی که بیمار مشتهایش را محکم گره میکند سوفل افزایش مییابد.
تنگی تری کوسپید
سوفل به بهترین نحو در لبه تحتانی استرنوم در سمت چپ سمع شده و ممکن است با دم افزایش یابد.
رگورژیتاسیون تری کوسپید:
زمانی که بیمار به آهستگی استنشاق کرده یا فشار مداومی به صورت ملایم بر روی ربع فوقانی و راست شکم به کار میرود سوفل افزایش مییابد.
تنگی شریان ریوی:
در بالغین نادر است. سوفل آن به بهترین نحو در لبه چپ استرنوم و در فضای بین دندهای دوم سمع میشود.
رگورژیتاسون شریان ریوی:
در شرایطی که هیپرتانسیون ریوی وجود دارد رخ میدهد. ممکن است تشخیص این سوفل از سوفل رگورژیتاسیون آئورت مشکل باشد و به بهترین نحو در لبه چپ استرنوم و در فضای بین دندهای دوم شنیده میشود.
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک:
شدت سوفل با بالا بردن پاسیو ساقها یا وقتی که بیمار از حالت ایستاده به حالت چمپاته در میآید افزایش مییابد.
MVP : عموما توسط وجود یک کلیک سیستولیک که ممکن است با یک سوفل رگورژیتاسیون میترال همراه بوده یا نباشد تشخیص داده میشود.
VDS: سوفل به بهترین نحو در لبه تحتانی استرنوم در سمت چپ سمع شده و اغلب به لبه تحتانی استرنوم در سمت راست نیز انتشار مییابد. شدت سوفل با دم افزایش نمییابد.
Mitrolvolw prolapse | Aortic regurgitation | Disarcleraortic | Mitrolregurgtation | Mitrol stenosis | Tharopy |
Not indicated | Indicated | Not indicated | Consider | Not indicated | Afterload ewduction |
Not indicated | Indicated if evidence of left ventricular dys function or dilatation | Indicated when symptoms developi | Indicated if evidence of left ventricular dysfunction or dilatation | Indicated if symptoms have developed، cantroverslal prior to symplom development* | Surgery |
Consider | Indicated | Indicated | Indicated | Indicated | Endocorditis prophylaxis |
Not indicate | Not indicated | Not indicated | Not indicated | Consider | Coagulation prophylaxis |
In patients with sympaomotiv mitral valve stenosis، surgery may prevent atrial fibrillation and pulmonary hypertension.
1symptomatic aortic stenosis usually occurs when the aortic valve area reaches 1.0- 1.5 cm2 1 endocarditid prophylaxis is recommended for patients with mitral valve prolapse only when there is mitral regurgitation or the valve leaflets are thickened and redundant
|
جدول 1- 10 ) بیماری دریچهای ( ملاحظات درمانی)
ASD: منجر به جدا شدگی ثابت S2 میشود. سوفل به بهترین نحو در لبه سمت چپ استرنوم و در فضای بین دندهای دوم سمع میشود.
بیشتر بخوانید:
- یافتن فوق متخصص قلب خوب در تهران
- یافتن بهترین متخصص و فوق تخصص قلب و عروق
- هیپوتانسیون ارتوستاتیک (کاهش فشار خون پس از ایستادن)
- همه چیز درباره طپش قلب
- افزایش فشار خون (Hypertension)
مطالعات تصویری سوفل قلبی یا صداهای غیرمعمول قلب
انجام اکوکاردیوگارافی در موارد زیر اندیکاسیون دارد:
- برای تمامی بیمارانی که سوفل سیستولیک دارند ولی تشخیص علت آن تنها بر اساس تاریخچه و معاینه فیزیکی مشخص نمیشود.
- در تمام مبتلایان به سوفل دیاستولیک و مداوم که اغلب به علت ناهنجاریهای ساختمانی قلبی است که نیازمند بررسی میباشد.
درمان سوفل قلبی یا صداهای غیرمعمول قلب
زمانی که یک اختلال دریچهای به طور قطع تشخیص داده شود هدف از درمان کاهش علایم و پیشگیری از عوارض خواهد بود.
- پیشگیری از آندو کاردیت: برای اکثر مبتلایان به بیماری دریچهای لازم است.
- درمان ضد انعقادی: برای کلیه مبتلایان به بیماری دریچهای که Af یا ترومبوآمبولی دارند لازم است.
پیگیری و ارجاع سوفل قلبی یا صداهای غیرمعمول قلب
بیماری که سوفل ناشی از تنگی یا رگورژیتاسیون دارد باید هر 3 ماه یک بار از نظر علایم ارزیابی شود ( مثل آنژینCHFسنکوپوتنگینفسفعالیتی). درمبتلایان به تنگی میترال یا آئورت اکوکاردیوگرامهای متوالی باید مدنظر باشد. در مبتلایان به رگورژیتاسیون آئورت یا میترال نیز ضروری است.
یک مشاوره کاردیولوژی باید در هر زمانی که ابهامی در مورد درمان صحیح بیمار وجود دارد انجم شود.
بیشتر بخوانید:
- متخصص قلب و عروق خوب|چگونه یک پزشک عالی قلب پیدا کنیم
- یافتن فوق تخصص قلب خوب در تهران
- مصرف تریاک برای چه بیمارانی خوب است؟
- غلظت خون
- متخصص قلب و عروق
- متخصص قلب و عروق
- یافتن بهترین متخصص فوق تخصص قلب عروق